- De verkiezingscampagne zit er bijna op: woensdag mogen de ongeveer 13,3 miljoen kiesgerechtigde Nederlanders naar de stembus.
- Business Insider heeft de afgelopen weken de standpunten van de verschillende partijen op een aantal belangrijke thema’s geanalyseerd.
- Een overzicht van 8 opvallende standpunten over onder meer wonen, klimaat, vermogensbelasting en pensioen.
- Lees ook: GroenLinks-PvdA trekt veruit meeste ‘strategische’ kiezers, die linkse partij grootste willen maken
De verkiezingscampagne vol debatten en met lijsttrekkers in zo’n beetje elk tv-programma dat zich ook maar enigszins op actualiteiten richt, zit er bijna op. Woensdag kiezen de ongeveer 13,3 miljoen kiesgerechtigden van Nederland een nieuwe Tweede Kamer. In de peilingen gaan vier partijen nek-aan-nek: VVD, PVV, GroenLinks-PvdA en NSC.
Business Insider heeft gedurende de campagne de standpunten van de verschillende partijen op de belangrijke thema’s wonen, vermogensbelasting, klimaat, ondernemen, artificial intelligence, mobiliteit, pensioenen en de energierekening op een rij gezet.
Hieronder 8 opvallende standpunten uit de verschillende verkiezingsprogramma’s over de thema’s die Business Insider de afgelopen weken behandeld heeft
Klimaat: PVV wil uit het Klimaatakkoord van Parijs stappen
De PVV vindt dat het klimaat “altijd” verandert en dat Nederland zich prima kan aanpassen aan een hoger waterpeil. Er kan dus een streep door het Klimaatfonds van 28 miljard euro en ook wil hij dat we stoppen met de Klimaatwet en uit het Klimaatakkoord van Parijs stappen.
De rechtspopulisten vinden het goed dat de gasboringen in Groningen stoppen, maar pleiten tegelijk voor meer olie- en gasboringen in de Noordzee. Zonneparken, windturbines en biomassacentrales, daar heeft de PVV nog altijd niks mee. Liever ziet de PVV dat gas- en kolencentrales open blijven. Ook komen er nieuwe kerncentrales bij in Nederland en blijft de salderingsregeling voor zonnepanelen overeind.
Vermogensbelasting: CDA wil verhoging erfbelasting
Het CDA wil net als de nodige andere partijen een heffing op het daadwerkelijke rendement op beleggingen en spaargeld in box 3. In eerste instantie wil de partij een lagere belasting op arbeid financieren met een verhoging van de erfbelasting voor grotere vermogens. Maar het CDA wil ook 'meer tariefschijven', al is de uitwerking daarvan nog niet heel concreet.
Het verkiezingsprogramma zegt het volgende: "Het CDA streeft nog steeds een stelsel van werkelijk rendement in box 3 na. In zo’n stelsel moet de kleine spaarder ontzien worden en moet er oog voor zijn dat niet elke waardeontwikkeling zomaar liquide gemaakt kan worden. Daarom verlagen we de belasting op arbeid en verhogen we de belasting op vermogen in de vorm van een verhoging van de erf- en schenkbelasting voor grotere vermogens. We maken belastingkortingen niet meer inkomensafhankelijk, en voeren meer tariefschijven in. Op die manier wordt transparant hoeveel belasting naar draagkracht betaald wordt over het inkomen."
Pensioenen: Deelnemers pensioenfondsen moeten instemmen met nieuw pensioenstelsel, vindt NSC
De partij van Pieter Omtzigt wil nog flink sleutelen aan het nieuwe pensioensysteem. Pensioenfondsen van werkgevers die kiezen voor een zogenoemde premieregeling, zonder toezegging over de hoogte van het uiteindelijke pensioen, gaan werken met persoonlijke pensioenpotjes. Voordat wordt besloten tot de overgang naar een nieuw pensioensysteem, moeten deelnemers van een pensioenfonds eerst groen licht geven via een instemmingsrecht, wat NSC betreft.
Tegelijk wil NSC dat "bestaande pensioenopbouw hierbij in principe gewoon in stand blijft, zodat een nieuwe premieregeling geleidelijk kan toegroeien naar een situatie waarin iedereen tot de pensioenleeftijd een persoonlijk pensioenvermogen heeft". In de uitkeringsfase moet bovendien een betere sturing op koopkrachtbehoud worden ingebouwd.
Lees ook: AOW en pensioen: dit willen 10 politieke partijen met het inkomen voor de oude dag
Mobiliteit: VVD vindt dat iedereen elektrisch moet kunnen rijden
Het moet voor iedereen mogelijk worden om elektrisch te rijden. Dat is een belangrijk speerpunt in het verkiezingsprogramma van de VVD. Er wordt in de plannen van de partij dan ook met geen woord gesproken over het verminderen van de subsidies voor elektrische auto’s.
Het tegendeel lijkt eerder het geval, want men heeft het over het stimuleren van elektrisch vervoer waarbij de automobilist zoveel mogelijk de hogere kosten bespaard moet blijven. Het moet volgens de VVD financieel lonen om jezelf in een elektrische auto te verplaatsen.
Ook moet het makkelijker worden met meer laadpalen en zelfs meer tankstations waar waterstof aangeboden wordt. Tegelijk wordt ook de automobilist in de brandstofauto ontzien. Volgens de VVD moeten accijnzen op brandstoffen omlaag. Ook moet het openbaar vervoer betaalbaar blijven, zodat de reiziger niet met extra kosten te maken krijgt.
Ondernemen: bedrijven als bondgenoot in strijd tegen klimaatverandering van GroenLinks-PvdA
De gezamenlijke linkse lijst GroenLinks-PvdA ziet groene en sociale ondernemers als "bondgenoot" in de strijd tegen klimaatverandering en ongelijkheid. De partij helpt diens 'bondgenoten' door middel van "innovatie-, omscholings- en opleidingsfondsen".
Ook wil de partij "sta-in-de-weg-regels" afschaffen die het zicht blokkeren op de groene droom. Vergroenings- en verduurzamingssubssidies worden "minder complex" bij de linkse fusielijst.
De Nederlandse industrie is wat GroenLinks-PvdA betreft in 2040 klimaatneutraal; eisen voor duurzaamheidssubsidies worden strenger, fossiele subsidies worden "zo snel mogelijk" afgeschaft en voor de zware industrie komt er een "effectievere CO2-heffing".
Wonen: D66 wil het bezit van meerdere woningen zwaarder belasten
D66 wil net als een aantal andere partijen dat het Rijk weer de regie neemt over volkshuisvesting. Dit betekent onder meer dat woningdeling gemakkelijker moet worden. Belemmeringen vanuit rijk, gemeenten, woningbouwcorporaties en hypotheekverstrekkers moeten worden weggenomen.
Wat betreft het woningbezit wil D66 het eigendom van meerdere huizen zwaarder belasten. "Beleggers gaan belasting betalen over hun verhuurinkomsten", zo schrijft de partij van Rob Jetten in het verkiezingsprogramma. "Dit past in onze visie om vermogen te belasten ten opzichte van arbeid en houdt goedkope koopwoningen beschikbaar voor starters."
Ook wordt de hypotheekrenteaftrek als het aan D66 ligt helemaal afgeschaft.
Energierekening: Partij voor de Dieren wil progressieve energiebelasting
De Partij voor de Dieren wil een progressieve energiebelasting. "De huidige energiebelasting is onrechtvaardig omdat grootverbruikers relatief veel minder betalen dan burgers en het mkb", staat in het verkiezingsprogramma van de partij van lijsttrekker Esther Ouwehand. "We introduceren een progressieve energiebelasting die mensen met lage inkomens ontziet en ervoor zorgt dat grootverbruikers meer gaan betalen."
Hoe dat precies uit zal gaan pakken voor de energierekening is onduidelijk, omdat de PvdD geen concrete tarieven noemt en het verkiezingsprogramma ook niet heeft laten doorrekenen.
Verder pleit de Partij voor de Dieren voor goedkope leningen en (fiscaal) goede regelingen voor het opwekken en opslaan van energie op wijkniveau om zo coöperatief eigendom te stimuleren.
Artificial Intelligence: Volt wil voor elke burger een eigen AI-chatbot als assistent
Volt is net als andere partijen voor regulering van de artificial intelligence, maar heeft als enige een voorstel om iedere burger een eigen AI-chatbot als assistent te geven. Deze moet op open source-software en op basis van betrouwbare data werken. Daarnaast moeten kinderen over artificial intelligence leren.
